گورستان اسرار امیز ایران پژوهشی از پویا منصفی تهرانی

گورستان اسرارآمیز استان گلستان گزارشی از پویا منصفی تهرانی باستان شناس ایرانی

ریشه هایی از ادیان الت پرستی در ایران 

 Khalid Nabi historical cemetery

قبرستانی که در مجاورت زیارتگاه خالدنبی در استان گلستان فعلی وجود دارد و به قبرستان خالدنبی مشهور شده بی‌شک یکی از اسرارآمیزترین نقاط ایران است! به این دلیل که هنوز در مورد زمان و چگونگی پیدایش آن ابهامات فراوانی وجود دارد. شاید یکی از دلایل این مسئله عدم انجام تحقیقات و کارشناسی‌های مختلف باشد. از سوی دیگر هر چند این مجموعه در سال ۱۳۸۰ توسط اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اما تاکنون تمهیداتى براى حفاظت از آن در برابر سرقت و تخریب لحاظ نشده است. به عنوان مثال بسیاری از سنگ قبرها افتاده‌اند و یا شکسته‌اند.

عده‌ای از بازدیدکنندگان نیز از آن‌ها بالا می‌روند! به علاوه در برخی نقاط گودال‌هایی وجود دارد که حاکی از تلاش‌های غیرقانونی برای یافتن آثار باستانی و قیمتی است. در واقع به نظرم مسئولان با توجه به شکل و شمایل سنگ‌قبرها سکوت کرده‌اند و بدشان نمی‌آید که این مجموعه به کلی از بین برود! با این وجود به دلیل صعب‌العبور بودن مسیر و دورافتادگی این قبرستان هنوز هم فرصت دارید تا از این قبرستان دیدن کنید.

قبر مرد ها

قبر زنان

زیارتگاه خالد نبی در فراز تپه ای مشرف به قبرستان باستانی

 قبرستان خالدنبی یا قبرستان الت پرستان 

اولین سفر من به این قبرستان در اردیبهشت ۱۳۷۹ بود و به فاصله چند روز گزارش تصویری با عنوان قبرستان اسرارآمیز را در اختیار همشهری آنلاین  و مجله ناشنال جغرافی قرار دادم  البته در ایران هیچگاه گزارشی از این قبرستان چاپ نشد چون لابد عکس قبر ها که بصورت الت تناسلی مرد یا زن است تحریک کننده بوده و یا ممکن بوده امام جمعه ای تحریک کند که وامسیبتا اسلام به خطر افتاد . خلاصه فرار از واقعیت همیشه توی این مملکت زیبا و بیچاره من وجود داشته است . 

 در واقع شکل و شمایل خاص این سنگ‌قبرها در کشوری که بحث در مورد این مسائل جزو خطوط قرمز اخلاقی است، چه برسد به نمایش آن‌ها، این قبرستان را پرطرفدار کرده است. البته همان‌طور که توضیح دادم این قبرستان در سطح بین‌المللی نیز بسیار مورد توجه است. همان‌طور که در تصاویر مشخص است اغلب سنگ‌قبرها به شکل آلت تناسلی مردانه هستند و ارتفاع و ضخامت گوناگونی دارند. از سوی دیگر در مواردی تعداد حلقه‌های برجسته به دور سنگ‌ها متفاوت است. شاید این‌ها روشی بوده است برای مشخص کردن سن، مرتبه و وضعیت تاهل یا تجرد مردگان. سنگ‌قبرهای دیگری نیز وجود دارد که منتسب به مردگان زن است. عده‌ای نیز عقیده دارند که مردمان این ناحیه آلت‌پرست بوده‌اند و به مانند کیش آلت‌پرستان در هند ذکر را نماد باروی و آفرینش می‌دانستند.

الت پرستان چه کسانی هستند ؟ الت پرستان قبیله ای با قدمت چند هزار ساله در هند و شرق اسیا هستند که هنوز پیروانی دارند و معابد بزرگ و جالبی مخصوصا در منظقه کشمیر ، تایلند ، اندونزی دارند و اعتقادشان این است که الت تناسلی انسان و موجودات ذره و ذات افریدگار و خداوند است . چون افرینش انسان از این عضو صورت می گیرد و الت تناسلی انسان مهمترین و پاکترین عضو بدن است چرا که نماد افریدگاری و تنازع بقای انسان و موجودات زنده است و نمادی از خداوند و خالق انسان و موجودات است . 

بهترین زمان برای رفتن به خالدنبی بهار است. به این دلیل که هوا نیز چندان گرم نیست 

چطور به خالدنبی برویم؟

خوشبختانه امکان دسترسی به زیارتگاه خالدنبی توسط وسایل نقلیه مختلف مانند سواری و یا مینی‌بوس به راحتی وجود دارد. برای دسترسی به این قبرستان همان‌طور که در نقشه مشخص است پس از طی مسیری حدودا ۴۰ کیلومتری گنبد کاووس تا کلاله باید به سمت روستای گچی‌سو حرکت کنید (فاصله این روستا تا قبرستان ۶ کیلومتر است).

فاصله کلاله تا خالدنبی ۵۵ کیلومتر است که حدود ۲۵ کیلومتر آن خاکی و پر پیچ و خم است. خوشبختانه در طی مسیر تابلوهایی وجود دارند که شما را به سمت خالدنبی هدایت می‌کنند. من مکان حدودی این قبرستان را در این فایل که می‌توانید آن را در Google Earth باز کنید مشخص کرده‌ام.

یزد اولین شهر خشتی جهان پژوهشی از پویا منصفی تهرانی

یزد شهر "ترین" های ایران !

پیشگفتاری از پویا منصفی تهرانی 

چیز مهمی که در زندگی من همیشه خاطره انگیز است یزد است . شاید یک سوم تحقیقات و مسافرتهای کاری و تحقیقاتی من در سالهایی که در ایران زندگی می کردم در یزد و کرمان بود . بوی یزد برای من مقدس و ارامش بخش بود . مردم خوبی دارد و زیبایی در اوج کمال . معماری یزد و کرمان و تاریخ افسانه ای این مناطق را نمی توانم به زبان بیارم . یزد و کرمان واقعا سرزمین یزدان است و فکر نمی کنم مانندی داشته باشد. واقعا دلم نیامد چیزی در وبلاگم در مورد یزد نباشد . من افتخار می کنم که روستا به روستا و ده به ده این شهر خدایی را دیده ام . چم ، ده بالا ، تزر جون ، و…….. به امید دیدار دوباره

یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیاست.

همین دو ویژگی کافی است تا ایرانیان بدانند کشوری به وسعت تاریخ جهان دارند و شهری کویری که می توانند خشت به خشت، ریگ به ریگ و لحظه به لحظه تاریخ آن را به رخ جهانیان بکشند.

دومین شهر تاریخی جهان "برترین" جاذبه های گردشگری، تاریخی و میراث فرهنگی زیادی دارد که هر کدام از آنها می تواند به تنهایی جاذبه ای منحصر به فرد برای بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی و تاریخ ایران و جهان باشد. این شهر به شهر بادگیرها معروف است. به دارالعباده، شهر دوچرخه‌ها،  شهر شیرینی،  شهر قنات و قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب.

تاریخ نویسان  و باستانشناسان معتقدند که قدمت یزد به پیش از اسلام می رسد. عده ای هم می گویند که شاید شهر تاریخی یزد را باید در نقطه دیگری غیر از مکان کنونی آن جستجو کرد. اما با این حال قدمت بسیاری از آثار تاریخی کشف شده در شهر یزد به قرن پنجم هجری باز می گردد. در عین حال کشف بناهای دیگری متعلق به قرن های دوم و سوم هجری، تردیدها را در تخمین قدمت شهر یزد بیشتر می کند. در هر صورت تاریخ سکونت انسان در این خطه از هزاره سوم پیش از میلاد فراتر رفته است، به طوری که در عهد پیشدادیان طایفه های در حال کوچ از بلخ به پارس، این سرزمین را یزدان نامیدند و  از آن زمان به  بعد یزد محل عبادت شد.

یزد را از آن جهت امن ترین شهر می دانند که جنگ و بلایای طبیعی تاکنون نتوانسته به 

آن صدمه ای وارد کند. به همین دلیل است که تاریخ نویسان از آن به عنوان امن ترین 

شهر ایران یاد کرده اند. مارکوپولو جهانگرد ایتالیایی نیز درباره یزد می گوید که 

تجار جاده ابریشم این شهر را به لحاظ امنیت مالی و جانی آن دوست دارند.

گسترده ترین بافت تاریخی ایران

بافت تاریخی شهر یزد با مساحتی در حدود 800 هکتار را می توان گسترده ترین و اصولی ترین بافت تاریخ ایران دانست که تجربه های متفاوتی در زمینه مداخله متولیان امر در شبکه معابر را در خود جای داده است. بافت تاریخی یزد به عنوان دومین بافت خشتی دنیا و دست نخورده ترین بافت تاریخی کشور به شماره 15000 در فهرست ملی ثبت شده است.

نارین قلعه، یکی قدیمی‌ترین بنای خشتی جهان

قدیمی ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا نارین قلعه یا کهندژ نام دارد که در شهر باستانی میبد برفراز تپه ای بلند بنا شده و بر تمامی ‌شهر میبد و پیرامون آن دید دارد. تاکنون کشوری ادعا نکرده است که بنایی قدیمی تر از کهندژ دارد. 

کهندژ نام دژهای کهنی است که در آغاز پیدایش شهرها بنا شده اند. این دژها در دوره پیش از اسلام وبیشتر در دوران ماد، هخامنشی و اشکانی ساخته شده و بناهایی تک و پر تراکم بودند که بر فراز تپه‌های طبیعی یا مصنوعی می‌ساختند.

طولانی ترین  و قدیمی ترین قنات جهان 

شاید به خاطر همین قناتهای یزد بود که سازمان یونسکو ساخت قنات را به نام ایرانیان ثبت کرد.

طولانی ترین قنات ایران به نام "قنات زارچ" با طول صد کیلومتر در استان یزد قرار دارد. این قنات یکی ازکهن ترین قنات های ایران به شمار می آید که سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد و می گویند در زمان حکومت هخامنشیان در ایران ساخته شده است. طول کوره قنات زارچ بیش از 71 کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن دو هزار و 115 حلقه شمارش شده است.

مسن ترین درخت جهان 

سرو چهار هزار ساله ابرکوه را می توان مسن ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند که گفته می شود در کشور سوئد نیز درحتی وجود دارد که از سرو ابرکوه قدیمی تر است اما اکنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه های آن باقی مانده در حالی که سرو کهنسال شهرستان ابرکوه با 25 متر ارتفاع 18 متر محیط و 5.11 متر اندازه دور تنه در قلب ایران زنده و سبز است و آرام آرام زندگی می کند.

بلندترین بادگیر جهان

بلندترین و منحصر بفرد ترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال 1160 هـ.ق توسط محمدتقی خان یزدی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.

این بادگیر ارتفاعی به طول 33 متر و 80 سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت  شود و پس از برخورد  به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند.

در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که بهشت آیین خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدتها محل اقامت کریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.

قدیمی ترین میدان ساعت شهری در ایران

قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است. این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است که فردی به نام ابوبکر ساعت ساز یزدی آن را در سال 725 هجری قمری در مدرسه رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد. این مکان بعدها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.

قدیمی ترین نخل چوبی ایران

نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با 450 سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری ها معروف است. بلندی این نخل 8.5 متر و اضلاع آن نیز 8.5 در 8.5 متر است.

این نخل مجموعه مشبکی از چوبهای تراشیده شده با گره چینی ها و تیرهای بزرگ است که تقریبا به شکل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگترین نخل ایران نیز با همین ویژگی ها در شهرستان زارچ قرار دارد.

یزدی ها رسم دارند که در ایام سوگواری امام حسین(ع) مراسم نخل گردانی اجرا کنند. این نخل توسط 150 نفر در میان مردم گردانده می شود تا مراسم ویژه آن  نمادی باشد برای  آزادگی و مظلومیت امام سوم شیعیان و نمادی از تابوت امام حسین.

قدیمی ترین مسجد ایران

ساخت مسجد جامع فهرج واقع در 30 کیلومتری شهر یزد، به نیمه اول قرن اول هجری برمی گردد. این مسجد، تنها مسجد جهان اسلام است که ساختمان آن از ابتدا تاکنون هیچ تغییری نکرده است. اگرچه در میان باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهرا مسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران است. مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا بوده و در آن نماز جماعت برپا می کنند.

بلندترین مناره های ایران

مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود و به جرات می توان گفت دارای بلندترین مناره های جهان است. بنای این مسجد با عظمت قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است:"مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است". مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان "علاء الدوله کالنجار" ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار "سید رکن الدین محمد قاضی" است.

دو مناره مسجد که ارتفاع  تقریبی آن از کف تا  نوک به بیش از 52 متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آنها دارای پلکان است از اینرو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است.

بیشترین و قدیمی ترین تعداد دخمه ها و اداب و سنت زرتشتیان  در یزد

دخمه محلی است که زرتشتیان، مردگان را بر طبق آداب دینی در آن می نهادند اما از وقتی که به دفن کردن در گورستان پرداخته اند، استفاده از دخمه متروک شده است. بیشترین این دخمه ها در یزد قرار دارد چون در این شهر زرتشتیان زیادی زندگی می کردند. دخمه قدیمی یزد حدود سی سال است که دیگر مورد استفاده نیست، دخمه مانکجی لیمجی هاتریا، دخمه چم تفت، دخمه شریف آباد اردکان، دخمه ترک آباد اردکان تنها نام تعدادی از دخمه های زیاد موجود در یزد است. سرپرستی این دخمه ها را انجمن زرتشتیان بر عهده دارد.

تنها آب انبار شش بادگیری جهان

آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن اضافه شده است، با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن را می توان مشاهده کرد. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی هستند. شهر یزد همچنین دارای تنها آب انبار هفت بادگیری جهان با دو مخزن است که در روستای عصر آباد قرار دارد.

تنها کاروانسرای دایره ای در ایران

غیر از همه جاذبه های منحصر به فردی که در شهر یزد وجود دارد، می توان تنهاترین کاروانسرای دایره شکل ایران را هم در شهرستان مهریز در مسیر یزد به کرمان مشاهده کرد. کاروانسرای زین الدین یکی از 999 کاروانسرایی است که شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت که معماری آن دایره ای است. اکنون از این کاروانسرا به عنوان یک اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می شود. می گویند که اقامت در این کاروانسرای 400 ساله و دیدن آسمان پر ستاره اش امری است که با آن تجربه سفر به یزد، تاریخی 

ترین شهر جهان کامل می شود!

کاروانسرا یکی دیگر از شاهکارهای معماری ایرانیان است که سازمان ملی و فرهنگی یونسکو ساخت ان را به عنوان قدیمی ترین هتل و مهمانسراهای جهان به نام ایرانیان ثبت کرده است و جالب است که در زبان انگلیسی نیز به همین نام مشهور است :

Caravansary 

تصاویری دیگر از مکان های دیدنی شهر یزد

کویر کاشان به یزد

اتشکده زرتشتیان یزد

نمای شهر

هتل سنتی - کاروانسرای بازسازی شده

میدان زیبای امیر چخماق

خانه اعیانی بازسازی شده

حرکت اسرار آمیز سنگ ها در دره مرگ ! گزارشی از پویا منصفی تهرانی

حرکت اسرار آمیز سنگ ها در دره مرگ !

پیشگفتار از پویا منصفی تهرانی

یکی از شاخه های باستان شناسی نوین زمین شناسی است . دانش و علم زمین شناسی قدمتی بسی کهن تر از علم باستان شناسی دارد و علم باستانشناسی در مقایسه با علومی مانند زمین شناسی ، تاریخ و جغرافیا و گیاه شناسی و……. علمی جدید تر و تازه تر است . اما ویژگی علم دیرینه شناسی و باستانشناسی این است که تمامی این علوم رو در خود جای داده است ، بنابراین برای شناخت باستانی یک منطقه باید علائم زمین شناسی ، فرسایش خاک و زمین و  گسترش خاک و اب و هوای منطقه و نشست خاک و رانش زمین و جغرافیا و تاریخ منطقه را دقیقا محاسبه و بررسی کرد .

مثال جالبی برای شما دارم و ان منطقه کاشان و تپه های باستانی سی ارک است . ایا شما به عنوان یک رهگذر می توانید تصور کنید روزگاری کاشان دریای بزرگی بوده !!! روزگاری تمامی منطقه مرکزی ایران سرسبز و پر از ماهیان و جانوران دریایی بوده است !!! فقط کافیست در جاده نطنز به کاشان و اطراف ان رانندگی کنید و ماسه های کف دریا را ببینید و گوش ماهی هایی که فسیل شده اند و قدمت انها هزاران سال است را وسط کویر ایران پیدا کنید ! 

بنابراین تحولات زمین شناسی در علم باستان شناسی  بسیار مهم است و شاید یکی از پایه های مهم باستان شناسی علم زمین شناسی است . امروزه باستان شناسان با داشتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی به کشف نقاط مهمی در کره زمین می روند که از نظر زمین شناسی اهمیت ویژه ای دارد . دره مرگ در کالیفرنیای جنوبی یکی از شاهکارهای طبیعی و پدیده های جهان از نظر علم زمین شناسی و باستان شناسی است . امیدوارم از دانستن انچه شاید تا کنون نمی دانستید در مورد دره مرگ در زیر لذت ببرید :

"دره مرگ" منطقه ای در کالیفرنای جنوبی، نزدیک صحرای نوادا در آمریکای شمالی است که طول آن 225 کیلومتر و پهنایش بین 8 تا 24 کیلومتر است. این منطقه پست ترین نقطه در نیمکره غربی جهان نیز به شمار می آید. ارتفاع پست ترین قسمت آن 86 متر پایین تر از سطح آب هایآزاد است. 

در سال 1849، گروه بزرگی از جویندگان طلا به این منطقه هجوم آوردند و بسیاری از آنان در اثر گرما، تشنگی و خستگی بیش از حد، از پای درآمدند. به همین علت، این منطقه را دره مرگ نامیده اند.

در تابستان، دمای این منطقه به 50 درجه می رسد و گزارش شده است که در سال 1913 دمایش به 6/56 درجه نیز رسیده بود. این دره، زمستان ها هوای ملایمی دارد. 

اما دمای شب های زمستانی آن گاهی زیر صفر است. 

در نقاط مختلف این دره، آبگیرهای نمکی، نمکزارها و تپه های آتشفشانی عجیبی دیده می شود. با وجود این، خرگوش ها، موش ها، کانگوروها، مارمولک ها و جانوران صحرایی بسیاری در آن زندگی می کنند. با شروع بارندگی های اندک بهاری، نیز انواع گل های وحشی، علف و بوته هایی که با زمین های نمکی سازگارند، 

در آن ظاهر می شوند.

گفتنی است این منطقه از نظر معادن و سنگهای زینتی و قیمتی یکی از مناطق مهم آمریکا میباشد و دیگر اینکه بعضی از بومی های مناطق اطراف دره مرگ بر این باورند که این منطقه توسط پیشینیان نفرین شده است. 

از عوامل مهمی که توجه زمین شناسان را بخود جلب کرده، همانطور که در تصاویر زیر مشاهده می کنید حرکت اسرار آمیز سنگ ها در این منطقه است! 

سنگ های دره مرگ در ایالات متحده آمریکا خودبخود و بدون دخالت عامل انسانی یا غیر انسانی به طور مرموزی حرکت می کنند. 

عامل این حرکت اسرارآمیز پدیده های ژئولوژیکی است که  برای دانشمندان زمین شناس و باستان شناس نیروی مغناطیس این بخش از کره زمین است .

راز سر به مهری که بعد از ۲۰۰ سال گشوده شد

نقشه ایران در ۱۹۶ سال پیش پژوهشی از پویا منصفی تهرانی باستانشناس و پژوهشگر تاریخ

                         آخرین نقشه بین المللی ایران

               پیش از جدا شدن سرزمینهای تاریخی آن

                         انتشارات تامسون (1814(

با توجه به تهدید های مرزی موجود علیه تمامیت ارضی ایران بد نیست به این نکته اشاره کنیم که سرزمین کنونی ایران، تنها سی درصد از ناحیه‌ای وسیع است که در تاریخ با نام‌های‎ «ایران‌زمین»،«ایران‌بزرگ » یا «ایرانشهر» و در ‏جغرافیا با نام «فلات ایران» شناخته می شود. ترفند ها و دسیسه های بیگانگان و سستی پادشاهان بی کفایت گذشته بخش های زیادی ازاین سرزمین کهن را در طول فاصله کوتاه 196 ساله از ایران بزرگ جدا نمود که مروری بر چگونگی هر یک از این جدایی ها به رغم تلخی بسیار برای میهن گرایان ایرانی جهت الزام جدیت و حساسیت ما دست کم برای حفظ سرزمین های باقیمانده موجود بسیار آموزنده خواهد بود..

گستره سرزمین‌های جدا شده از ایران در قراردادهای ترکمانچای،گلستان،آخال،پار یس و... به قرار زیر است:

سرزمین های جدا شده قفقاز بر اساس قرارداد های گلستان و ترکمانچای با روسیه(1813 و 1828 م( 
آران و شروان: ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع؛ 
ارمنستان: ۲۹۸۰۰ ک .م؛ 
گرجستان: ۶۹۷۰۰ ک.م؛ 
‎داغستان: ۵۰۳۰۰ ک.م؛ 
اوستیای شمالی: ۸۰۰۰ ک.م؛ 
چچن: ۱۵۷۰۰ ک .م؛
اینگوش: ۳۶۰۰ ;ک.م‎
جمع ‏کل: ۲63700 کیلومتر مربع 

سرزمین‌های جداشده ایران شرقی براساس پیمان پاریس و پیمان منطقه ای مستشاران انگلیسی

هرات وافغانستان: ۶۲۵۲۲۵ ک.م؛ 
بخش‌هایی از بلوچستان و مکران: 3۵۰۰۰۰ ک.م؛ 
جمع کل: ۹۷۵۲۲۵ کیلومتر مربع 

سرزمین‌های جداشده ‏ورارود(ماوراءالنهر) بر اساس پیمان آخال با روسیه(1881 م( 

ترکمنستان: ۴۸۸۱۰۰ ک.م؛ 
ازبکستان: ۴۴۷۱۰۰ ک.م؛ 
تاجیکستان: ۱۴۱۳۰۰ ک.م؛ 
‎بخش‌های ضمیمه شده ‏به قزاقستان: ۱۰۰۰۰۰ک.م؛ 
بخش‌های ضمیمه شده به ‎قرقیزستان: ۵۰۰۰۰ ک.م؛ 
جمع کل: 1226500 کیلومترمربع

‏‎ سرزمین های جداشده جنوب خلیج فارس بر اساس پیمان منطقه ای مستشاران انگلیس
‎
امارات:83600ک.م:
بحرین:694 ک.م:
قطر:11493ک.م: 
عمان:309500ک.م:
جمع کل: 405287کیلومتر مربع

 

مساحت سرزمین‌های جدا شده از ایران درونی به همراه دو سوم کردستانات (که در دوره صفویه به اشغال عثمانی در آمد و بعد ها در بین سه کشور ترکیه،عراق و سوریه تقسیم شد) به مساحت تقریبی 200000ک.م. و نیز عراق به مساحت 438317ک.م. در جمع حدود 3.5 میلیون کیلومتر مربع بالغ می شود که این مقدار تجزیه یک کشور در کل تاریخ ایران و دنیا بی سابقه است.

نحوه نگهداری آثار باستانی در مهمترین موزه ایران گزارشی از پویا منصفی تهرانی

نحوه نگهداری آثار باستانی در مهمترین موزه ایران

موزه لوور ایران  !

بله اینجا موزه ایران باستان است !

           

متاسفانه من خود شاهد نگهداری مضحک این اشیا در موزه ایران باستان بوده ام. مجسمه کوچک ازدواج مقدس شاهکار با ارزش را برای تحقیقی دانشگاهی با هزار منت به من نشان دادند . آن را از میان جعبه کارتن و مقداری پنبه بیرون آوردند. جالب است بدانید کتابخانه موزه آبگینه کتاب عکس این اثر را امانت نمی دهد!

چوت اعتقاد دارد با عکس ان امکان ربوده شدن اثر با سفارش مشتری خارجی وجود داشته باشد

بعدش در موزه ایران باستان اصلشو دادند به دستم ! از ترس حاضر نشدم آنرا در دست بگیرم و مسئول آن با بی تفاوتی آنرا رو ی میز گذاشت تا از آن عکس بگیرم  ! محل نگهداری در کمد قسمت اداری بود!!

        اینجا طبقه پایین و انبار موزه لوور ایران است 
 مرکز نگهداری یک مشت تاریخ بی ارزش چند هزار ساله !!       

 چند نکته قابل توجه ! فقط جهت اطلاع  !

عکسها را من نگرفتم و از خبرنگار خبرگذاری فارس است و کار دشمنان ایران نیست

اشیای تاریخی وقتی از زیر خاک خارج می شوند باید در دمای مناسب و محیط خاص نگه داری شوند و گونه به سرعت تخریب می شوند . دلیل علمی این مساله تغغیر کربن های  ساختاری انها در طول سالهایی است که در محیطی متفاوت یعنی در زیر خاک  و رطوبت متفاوت و دور از نور قرار گرفته اند

اساتید باستان شناس ایران سالهاست که اجازه حفاری نمی دهند و در اماکنی مانند تپه های شوش و حتی تخت جمشید با اینکه گمانه زنی شده است و مشخص است اشیا و اماکنی در زیر زمین قرار دارد انها را خارج نمی کنند چون محل مناسبی برای نگهداری اثار تاریخی نداریم و به جاش مسجد زیاد داریم !! تاریخ و اثار و اماکن تاریخی شناسنامه یک کشور و یک ملت است . کشوری بدون تاریخ و گذشته همانند انسانی بدون پدر و مادر است ! یک حرومزاده 

اساتید باستانشناسی بر این اساس اماکنی را که می دانند اثار تاریخی دارد با خاک رس می پوشانند و وظیفه محافظت ان را به یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که عموما سرباز هایی بدون سلاح و بی تجربه هستند می دهند و شکارچیان میراث فرهنگی به راحتی می توانند اثار تاریخی ایران را خارج کنند و با کمک مافیای داخلی به قیمت های خوب در بازار های بین المللی به فروش برسانند و از همه بدتر این که این اشیا و اثار را در موزه های خارجی به نمایش می زارند و زیر ان می نویسند تمدن مصر !! محل کشف : امارات متحده عربی ! و یا محل کشف عربستان سعودی !

کشورهای دیگر ارزو داشتند چنین اثاری داشته باشند و برای هر قطعه ان هزاران دلار حاضرند خرج کنند .

دردیست که غیر مردن ان را دوا نباشد

                                        پس من چگونه گویم این درد را دوا کن

از این داستانها در طول دوران کارم با میراث فرهنگی انقدر دیده ام که شاید بشود در مورش کتاب نوشت . اما واقعا چه می شود گفت …….

پژوهش از : پویا منصفی تهرانی

    

سالها دل طلب جام جم از ما می کرد

                                              انچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد

اینجا ایران است سرزمین عجایب !

تاریخ در خدمت پای نمازگزاران مومنه

پایه ستون تخت جمشید با قدمت 2000 سال  که به نماز خانه خواهران در کنار تخت جمشید انتقال یافته تا نماز گزاران در پوشیدن و در اوردن کفش دچار مشکل نشوند.

موزه دیرینه شناسی کرمان !

استان کرمان منطقه ای است با ۸ تا ۱۰ هزار سال سابقه تاریخی و ماقبل تاریخ

Harvesting Berberis in iran by pouya monsefi tehrani

فصل زرشگ چینی و جشن برداشت زرشک در بیرجند

Harvesting Berberis in Birjand, Iran

Zereshk is the Persian name for the dried fruit of Berberis vulgaris, which are widely cultivated in Iran. Iran is the largest producer of zereshk and saffron in the world. Zereshk and saffron are produced on the same land and the harvest is at the same time

The South Khorasan province in Iran is the main area of zereshk and saffron production in the world. Barberry cultivation in Iran is concentrated in the South Khorasan province, especially around Birjand and Qaen. About 85% of production is in Qaen and about 15% in Birjand. According to evidence the cultivation of seedless barberry in South Khorasan goes back to two hundred years ago

Zereshk is widely used in cooking, imparting a tart flavor to chicken dishes. It is usually cooked with rice, called zereshk polo, and provides a nice meal with chicken 

In colloquial Persian, zereshk is used as a term for showing dissent or disagreement, similar to the usage of "blowing a raspberry" in English. Although not a vulgar term in that context, it is not used in polite speech

۱۰ اثر شگفت انگیر ساخت دست بشر ! پژوهش از پویا منصفی

۱۰ اثر شگفت انگیر ساخت دست بشر ! 

پژوهش از پویا منصفی تهرانی

 

1-اهرام ثلاثه:

 

 

مجموعه اهرام جیزه نام مجموعه اهرام تاریخی ساخته شده در دوران مصر باستان است که در حاشیه شمالی شهر قاهره کنونی واقع شده است.

هرم بزرگ جیزه یکی از اهرام در مجموعه اهرام جیزه و تنها بازمانده عجایب هفت‌گانه جهان محسوب می‌شود. 

قدمت اهرام جیزه به سلسله چهارم مصر می‌رسد که نام‌های آنها عبارتند از هرم خوفو، هرم خفره و هرم منکور. که خوفو بزرگترین شان و یکی از عجایب هفت گانه است.

2- دیوار چین:

 

 

این دیوار در نقشه جغرافیایی چین ۷۰۰۰ کیلومتر امتداد یافته است. این اثر سال ۱۹۸۷ در "فهرست میراث جهانی" ثبت شد.

این ادعا که این دیوار تنها پدیده انسانی است که از فضا قابل رویت می‌باشد، بارها تکذیب شده است ولی هنوز در باور عوام جا دارد.

تاریخ ساخت دیوار چین به قرن ۹ قبل از میلاد باز می‌گردد.

 حکومت وقت چین برای جلوگیری از حملات ملیت‌های شمالی، برجهای آتش برای خبر رسانی و یا قلعه‌های مرزی برای حصول اطلاعات دشمن را در ارتباط با دیوار و بر روی آن ایجاد کرد.

در دوره حکمرانی سلسله‌های بهار و پاییز و کشورهای جنگجو، میان دوک‌ها جنگ بر پا شد و کشورها با استفاده از کوه‌های مرزی به ساخت دیوار پرداختند تا سال ۲۲۱ قبل از میلاد، امپراتور چین شی خوان پس از به وحدت رساندن چین، دیوارهای دوک‌ها را به هم متصل کرد که به صورت دیوار بزرگ در مرزهای شمالی بر روی کوه‌ها در آمد. او می‌خواست با این کار از حملات دشمن به مراتع شمالی جلوگیری کند.

 

3- تاج محل:

 

 

آرامگاه زیبا و باشکوهی است که در نزدیکی شهر اگرا و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده‌است.

 این بنا به دستورشاه جهان، پنجمین امپراتور گورکانی هند به منظور یادبود همسر ایرانی محبوبش ممتاز محل که در سال ۱۶۳۱ (میلادی) به‌هنگام وضع حمل فوت کرد بنا شده‌ است. شاه بنا به وصیت همسرش تصمیم گرفت با ساخت بنایی زیبا، مجلل و عظیم، همسرش را جاودانه کند.

 از این‌رو آرامگاهی زیبا بر روی قبر او بنا نهاد.

4- ماچو پیچو:
 

به معنی قلهٔ قدیمی، یک محوطه باستانی به جا مانده از آثار دورهٔ اینکاها می‌باشد که در ارتفاع ۲٬۴۳۰ متری از سطح دریا در دامنهٔ کوه در بالای درهٔ اوروباما در کشور پرو و در ۷۰ کیلومتری شمال کوسکو قرار گرفته‌است.

 اغلب اوقات از آن به‌عنوان «شهر گمشدهٔ اینکاها» یاد می‌شود. ماچو پیچو احتمالأ شناخته شده‌ترین نماد امپراتوری اینکاها می‌باشد.

این شهر در حدود سال ۱۴۵۰ میلادی ساخته‌شده و صدها سال پیش در زمان فتح اینکاها توسط اسپانیایی‌ها متروک شده‌است.

برای قرن‌ها فراموش شده‌بود و به جز عده‌ای از مردم محلی کسی از آن نامی‌به خاطر نداشته است. این اثر در سال ۱۹۱۱ میلادی توسطهیرام بینگهام، تاریخ‌شناس آمریکایی به جهانیان معرفی ‌شد. پس از آن، ماچو پیچو به یکی از مناطق جذب توریست تبدیل شد و در سال ۱۹۸۱ میلادی در فهرست آثار کشور پرو و در سال ۱۹۸۳ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این اثر هم اکنون به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید شناخته می‌شود.

 

5- بالی:

 

 

بالی جزیره‌ای است واقع در کشور اندونزی که از مراکز گردشگری مهم جهان به شمار می‌رود.

مختصات آن ۸° ۲۵′ ۲۳″ جنوبی و ۱۱۵° ۱۴′ ۵۵″ شرقی است.

 جزیرهٔ بالی جزو یک رشته ‌جزایر است که جزیرهٔ جاوه در غرب آن و جزیرهٔ لومبوک در شرق آن قرار گرفته‌است. هنرهای گوناگون همچون رقص، تندیسگری، نگارگری، چرمگری، فلزکاری و بویژه موسیقی سبک گامِلان در این جزیره در سطح بسیار بالایی قرار دارند.

 

 6-انکگور وات:
 

انگکور وات نام مجموعه‌ای از معابد است که در اوایل سدهٔ دوازدهم برای شاه سوریاوارمان دوم در انگکور در کامبوج ساخته شد تا پرستشگاه حکومتی و پایتخت او قرار گیرد. 

این معبد که در ابتدا معبدی هندو بود و به ویشنو، خدای هندیان تقدیم شده بود پس از ورود آیین بودا به معبدی بودایی بدل شد. انگکور وات که تا به‌امروز به‌خوبی حفظ شده است هنوز هم تنها پرستشگاهی است که از زمان ساختش تا کنون به عنوان یک مرکز مذهبی استفاده می‌شود.

این معبد بزرگترین بنای مذهبی در جهان است و معماری اصیل خمری را می‌توان در آن مشاهده نمود. انگکور وات که اصلی‌ترین جاذبهٔ گردشگری کامبوج است، نشان ملی آن کشور نیز به‌شمار می‌آید و طرح آن بر روی پرچم کامبوج نیز نقش بسته است.

«انگکور وات» ترکیبی امروزی به معنای «پرستشگاه شهر» است. «انگکور» شکل بومی ‌کلمهٔ نوکور است که از واژهٔ سانسکریت ناگارا (नगर) به‌معنای پایتخت یا شهر گرفته شده و «وات» نیز واژهٔ خمری برای معبد است. پیشتر این معبد به Preah Pisnulok شناخته می‌شد که لقب پس از مرگ بنیان‌گذارش شاه سوریاوارمان دوم بود.

 

7- شهر ممنوعه:
 

شهری قدیمی ‌در منطقه پکن، پایتخت کشور چین است و یکی از مهمترین دیدنی‌های تاریخی این کشور بشمار می‌آید.

شهر ممنوعه به روایتی وسیع‌ترین و کامل‌ترین مجموعه معماری چوبی در جهان بشمار می‌رود.

احداث شهر ممنوعه در سال ۱۴۰۶ میلادی با دستور جو دی دومین امپراتور سلسله مینگ آغاز گردید و ظرف ۱۴ سال ساخته شد.

تا سال ۱۹۱۱ میلادی و نابودی سلسله چینگ (قریب ۵۰۰ سال) جمعا ۲۴ امپراتور در این شهر ممنوعه اقامت کرده و بر چین فرمان رانده اند. از سال ۱۹۲۴ بازدید از این مجموعه به عنوان کاخ موزه برای عموم آزاد گردید و ممنوعه بودن آن پایان پذیرفت.

این اثر نادر با ساختگاهی مستطیل شکل مساحتی حدود ۷۲ هکتار را در برمی‌گیرد.

 ابعاد آن ۹۶۱ متر طول در امتداد شمال به جنوب و ۷۵۳ متر عرض در امتداد شرق به غرب است.

دیواری با ارتفاع ۱۰ متر و خندقی با عرض ۵۲ متر دورتا دور مجموعه را فراگرفته است. دیوار در هر ضلع خود یک دروازه را جای داده است. بر روی ضلع جنوبی «دروازه نیمروز» (Meridian Gate) و بر روی ضلع شمالی «دروازه نیروی ایزدی» (Gate of Divine Might) قرار دارد.

دیوارها ضخیم هستند و طوری طراحی شده اند که در برابر آتش توپخانه آن زمان مقاومت کنند.

8- معابد باگان پاگودا:

 

 

مجموعه معابد بودایی است که مربوط به قرن 11 تا 13 میلادی است.

9- معبد کارناک:

 

 

معبد بسیار بزرگی در کنار رو نیل است که کانون مذهبی مصریان در زمان مصر قدیم بوده است.

10- تئوتیهواکان
 

نام مکان باستانی بزرگی ‌است در حوزهٔ آبگیر مکزیک که بزرگترین هرم‌هایی که پیش از درون ‌شد اسپانیاییان بدین سرزمین ساخته ‌شده ‌است در آن جای دارد.

تئوتیهواکان از نیمه نخست هزارهٔ یکم در اوج و بزرگترین شهر قاره آمریکا پیش از اکتشاف این قاره به دست اروپاییان بود.

در اوج خود این شهر ۱۰۰ هزار باشنده را در خود جای می‌داده‌است.

این شهر بر سراسر آمریکای میانه نفوذ داشته‌است. مردمان آن به احتمال از گروه‌های نژادی ناهوا، اتمی ‌و توتوناک بوده‌اند.

این بخش تاریخی امروزه در شهرداری سن خوان در ایالت مکزیکو جای‌گرفته‌است و در حدود ۴۰کیلومتری شمال خاوری شهر مکزیکو.

 این بخش تاریخی ۸۳ کیلومتر مربع گتردگی دارد و از ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت ‌است.

 

سایتهای باستان شناسی چگونه جایی هستند ؟

سایتهای باستان شناسی Site Types in Archaeology

سایتهای باستان شناسی چگونه جایی هستند ؟

 By pouya monsefi Tehrani Archaeologist

پویا منصفی تهرانی باستانشناس

Site Types in Archaeology

That each region and searching for archaeological excavation and historical speculation to be known archaeological site.

هر منطقه تاریخی که مورد حفاری و جستجوی باستان شناسی و تاریخی  و گمانه زنی  برای اکتشاف اثار باستانی قرار گیرد را سایت باستان شناسی می گویند..

سایت باستانی گوهر تپه در استان مازندران - ایران در حال گمانه زنی

Gohar Tepe archaeological site in Mazandaran Province - Iran in speculation

انواع مهم سایتهای تاریخی و باستان شناسی 

:Kinds of historical and archaeological sites

منبع : وبسایت رسمی سازمان فرهنگی ملل متحد : یونسکو

Reference : UN - UNESCO

http://whc.unesco.org/en/statesparties/ir

Ancient House Types    خانه های تاریخی 

همانند خانه های تاریخی در یزد و کاشان و کرمان

  Ancient Roads    راه  و جادههای باستانی

جاده های تاریخی ( همانند بقایای جاده ابریشم یا جاده شاهی هخامنشی در شیراز و یا جاده شاه عباسی در بهشهر )

part of extensive transportation networks that played an important role in many ancient 

civilizations

   Ancient hills   تپه های باستانی

تپه های باستانی - مهمترین مناطق و سایت باستانی به شمار می آیند - همانند تپه های 4 هزار ساله سیلک در کاشان و یا تپه های شهر سوخته در زابل - گوهر تپه - تپه میل در تهران - تپه های قیطریه تهران - تپه های جیرفت ،مارلیک و .... تمامی این تپه ها شهر ها و تمدنهای بسیار باستانی و با ارزش هستند که همانند یک گنج بزرگ و کتاب تاریخی دارای اطلاعات گرانبهای باستانی هستند. 

                   اماکن ستاره شناسی      Astronomical Observatories

Buildings meant to track time have been constructed for some five thousand years. in iran's of the important astronomical observatories around the world.

اختر باستان شناسی : یکی دیگر از شاخه های مهم در سایت های باستانی است - که شامل مکان ها و بنا هایی است که نیاکان ما برای ستاره شناسی و هوا شناسی و تععین گرما و سرما و آغاز فصول مختلف استفاده می کردند . همانند رصد خانه مراغه و سمرقند در ایران و یا کعبه زرتشت و یا چهار تاقی نیاسر.

Burial Types          تدفین و گورهای باستانی    

In the past iranian and Egyptian people memorialized their dead in many different ways

ایرانیان و مصریان باستان , مردگان خود را به اشکال مختلف و جالبی به خاک می سپردند که هر کدام نشانه اعتقادات مختلف و عجیب و غریب انها بوده که از نظر مردم شناسی بسیار جالب است..یکی از 

سایت جالب برای کاووش در این مورد گورستان های قدیمی و معابد و قبر های پادشاهان است

Ancient Caves    غارهای باستانی و تاریخی

Iran and many parts of the world, there are historic caves - caves of Geology life to over 10 million years ago and looks like a safe place for the ancient people lived were so many caves in the works of old people and tools original fossils and ancient animal bones and paintings of ancient people can be found. Like Ali Sadr Cave in Hamedan and Zanjan (KATALE KHOR) cave and cave in Kurdistan castle cave teapot (GHORI GHALE), all residential locations in early humans is 3 million years ago.
در ایران و خیلی از نقاط جهان ، غارهای تاریخی وجود دارند - از نظر زمین شناسی عمر غارها به بیش از 10 میلیون سال می رسد و چون محل امنی برای سکونت انسانهای باستان بوده ، لذا در بسیاری از این غارها اثار قدیمی و ابزار انسانهای اولیه و فسیل و استخوانهای حیوانات باستانی و نقاشی های انسانهای باستان یافت می شود. همانند غار علیصدر در همدان و غار کتله خور در زنجان و غار قوی قلعه در کردستان که همگی مکانهای مسکونی انسانهای اولیه در 3 میلیون سال پیش بوده است. 

  

   Desert Castles and Caravansar    

کارونسرا ها و قلعه های قدیمی در بیابانها

قدیمی ترین هتلهای جهان  (Oldest hotels in the world) 

Almost 480 years ago to confirm book of Iran's Caravansary (dr  Reza Moradi Ghias Abadi ) at the time of Shah Abbas the Great One thousand hotel and Caravansari in the desert and the caravan routes and business travelers for rest and Caravans was built. Caravanserai of the ancient Iranian exactly "modern hotel structure was the same so that the Caravansari The Guardian, cleaners, shopping center and trade, banks, transport station (Astbl) families room and , water reservoir , there is a restaurant and  Bathroom .This sample can be Hotel Shah Abbas in Isfahan, which was a royal caravanserai can be cited. 

NOTE : To see photos of Caravansari, you name Iran Caravansari in Google search

قدیمی ترین هتلهای جهان به نام کاروانسرا ، توسط ایرانیان در بیابانها و جاده های قدیمی ساخته شده است. 
درحدود 480 سال قبل به تائید آمار کاروانسرا های ایران ( دکتر رضا مرادی غیاث آبادی) در زمان شاه عباس بزرگ یک هزار هتل و کاروانسرا در بیابانها و مسیر های کاروانی و تجاری ایران برای استراحت  مسافرین و کاروانها ساخته شده بود. کاروانسرا ها باستانی ایران دقیقا" با ساختار هتل های امروزی برابر بود به طوری که در کاروانسرا ها : نگهبان ،نظافت چی ،مرکز خرید و داد و ستد ، بانک ، ایستگاه وسایل نقلیه ( استبل ) ، حمام ، محل خواب مجریدن و خانواده ها ، آب انبار ، رستوران وجود داشته است. از این نمونه می توان به هتل شاه عباس اصفهان که خود یک کاروانسرای شاهی بوده است می توان اشاره کرد .
برای دیدن عکسهای کاروانسرا ، می توانید نام کاروانسرا های ایران را در گوگل جستجو کنید.

         http://www.unesco.org/ منبع  : Reference 

  

NOTE: from other archaeological sites there more that we took to introduce the most important.

  

نکته : از نظر باستان شناسی سایت های دیگر نیز وجود دارد که ما بیشتر به معرفی مهمترین انها پرداختیم . از جمله سایتهای دیگر باستان شناسی می توان به : شهر ها ، دیوار ها ،رودها ،درخت و گیاهان ،معابد و اماکن 

زیارتی و مذهبی ،مرداب ها  نیز اشاره کرد

 By pouya monsefi Tehrani Archaeologist

پویا منصفی تهرانی باستانشناس