۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «پویا منصفی تهرانی مدرس دانشگاه و باستانشناس» ثبت شده است

خاطره پویا منصفی از ارگ بم

درخت نخل درخت عجیبی است! گویی این درخت اصلا نبات نیست! چیزی شبیه به آدمیزاد است.

وقتی می خواهند نخلی را قطع کنند، می گویند بِکُشش! واحد شمارش نخل همچون ادمیان (( نفر )) است !

نخلی که خشک میشود میگویند شهید شده و میوه اش خرما به تنهایی میتواند اب و غذای بدن انسان را بدون هیچ چیزی در بیابان تامین کند ! بدنه و چوب نخل هیچ وقت نمیپوسد و هیچ وقت موریانه ان را نمیزند ! به سختی اتش میگیرید و نمیسوزد !

نخل تنها درختی است که اگر سَرش را قطع کنی می میرد! بر خلاف همه ی درختان که اگر سرشان را بزنی، بار و بَرگشان بیشتر هم می شود. اما نخل نه! سَرش را که قطع کردی می میرد. مهم نیست ریشه اش در خاک سالم باشد، نخلِ بی سر می میرد!

تنه نخل نیز نمی سوزد و خاصیت ارتجاعی دارد ! یعنی میتواند حالت فنری داشته باشد و خم و راست شود بدون اینکه بشکند ! برای همین هم در گذشته بدنه نخل را در ستونهای خانه ها و برجها و سقف عمارت ها استفاده میکردند ! چون نه میپوسید و نه موریانه میزد و اینکه چون خاصیت ارتجاعی دارد در مقابل باد و باران و زلزله و طوفان مقاوم است و نمیشکند و بِنَا فرو نمیریزد !

آب اگر از سَر نخل بگذرد و به زیر آب فرو رود، خفه می شود و می میرد! مثل آدمیزاد. درخت مقدسی است... این چیزها را استاد محمود توحیدی معلم بازنشسته که چهره ای افتاب سوخته و پر چین و چروک داشت و زمانی قبل از زلزله بم راهنمای گردشگران در مجموعه تاریخی ارگ بم بود به ما دانشجویان میراث فرهنگی و باستانشناسی میگفت ! لحجه غلیظ کرمانی و بمی داشت و تمام اجدادش در بم زندگی میکردند و به خاطر داشت پدر بزرگش در ارگ بم زندگی میکرده و خاطرات جالبی تعریف میکرد .

خدا رحمتش کند ، در زلزله بم درگذشت و کتابی هم به نام ((ارگ نامه )) نوشته بود و طبع شعری هم داشت و اشعار قشنگی میگفت !

در بدو ورود توریستها این شعر خودش را اول برای همه میخواند :

هر ذره ز ارگ رازی دارد ......

هر کنگره اش ز فخر رازی دارد .......

گر باز کند زبان به صحبت ، خشتی .....

دانی که چه سوز و سازی دارد .......

استاد توحیدی از نخل ها میگفت و از تمامی خشت ها و سازه های ارگ بم ! او میگفت چون این منطقه زلزله خیز است تمامی تیرهای اصلی و ستونهای قلعه حاکم ( بالاترین بخش ارگ بم ) از تنه نخل درست شده تا هنگام زلزله عینه فنر بازی کنه و از شکستن و ریختن بنا جلوگیری میکنه !

اتفاقا هنگام زلزله ارگ بم سازه هایی که تنه نخل داشت کمتر خسارت دیده بود !

توحیدی بعد از کلی راه رفتن در کوچه های ازگ بم ما را به چایخانه در ورودی سرباز خانه ( محل زندگی داروغه ) دعوت میکرد و خانمی کرمانی ( نامش را یادم نیست ) انجا از ما و توریستهای دیگر با کلمپه خانگی و چای پذیرایی میکرد توحیدی می ﮔﻔﺖ: ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﻣﺜﻞ ﺩﺭﺧﺖ ﻧﺨﻞ ﺍﺳﺖ! ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ ﺭﯾﺸﻪ ﺍﺕ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺧﺎﮎِ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺳﺖ. ﻣﻬﻢ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳَﺮَﺕ ﻫﻢ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻧِﻤﻮﺩِ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽِ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺕ ﻫﻢ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﮔﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﯼ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﺷﺪ، ﺁﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ میمیرد، ﻭَﻟﻮ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺭﯾﺸﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ باشد…

پویا منصفی

۲۲

ژوئن

دکتر پویا منصفی

پایتخت نفت ایران در شعله‌های فقر می‌سوزد ! خوزستان زیبا

پایتخت نفت ایران در شعله‌های فقر می‌سوزد

با گذشت ۱۱۰ سال از کشف اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه در مسجد سلیمان و به گواه شعله فلر‌های اطراف شهر، زیرِ زمین ۱۰ هزار کیلومتر مربع از شمال شرق خوزستان، هنوز نفت خوابیده، اما سه شهرستان واقع در این منطقه هنور گرفتار فقر و محرومیت هستند.

فقر و محرومیت در حدی که به استناد آمار کمیته امداد استان، ۵ درصد از جمعیت ۱۱۳ هزار نفری شهرستان مسجدسلیمان، ۴ درصد از جمعیت ۳۷ هزار نفری شهرستان لالی و ۱۹ درصد از جمعیت ۴۷ هزار نفری شهرستان اندیکا، با مستمری کمیته امداد و یارانه ماهانه زندگی می‌کنند.

این مقدمه گزارشی است به قلم «بنفشه سام گیس» که در ویژه نامه نوروزی روزنامه اعتماد منتشر شده و در ادامه آن به میانگین کمتر از ۵ نفری بعد خانوار در شهرستان‌های اندیکا و لالی اشاره شده و به نقل از مدیر کل کمیته امداد استان آمده است:

امسال ۳ هزار و ۶۰۰ خانواده در شهرستان لالی و ۴ هزار و ۸۰۰ خانواده در شهرستان اندیکا با مجوز تبصره ۱۴ (مربوط به رفع فقر مطلق) به طور موقت مددجوی امداد شده اند، که غیر این بر اثر فقر مطلق حتما زمینگیر می‌شدند.

دولت‌ها بنابر تاکید قانون دائمی مصوب اردیبهشت ۱۳۸۱، موظف به جبران عقب ماندگی‌های مناطق محروم شده اند، شاخص‌های توسعه در شمال شرق خوزستان، همچنان در حال تنزل بوده چنان که در فهرست ضرایب محرومیت -مصوب هیات وزیران در سال ۱۳۸۸– در حالی که ضریب ۹ به عنوان بالاترین حد محرومیت یک منطقه تعیین شد، تا امروز هم از مجموع ۴ دهستان شهرستان لالی، دو دهستان دارای ضریب محرومیت ۹، یک دهستان دارای ضریب ۸ و یک دهستان دارای ضریب ۷ بوده، از مجموع ۵ دهستان شهرستان اندیکا، یک دهستان دارای ضریب محرومیت ۸ و ۴ دهستان دارای ضریب محرومیت ۷ است.

وضعیت مسجدسلیمان، فقط کمی بهتر از لالی و اندیکا است که از ۴ دهستانش، ۳ دهستان ضریب محرومیت ۶ دارند و فقط یک دهستان، ضریب ۷ گرفته است. این ضرایب فقط اعداد روی کاغذ نیست. حضور در متن مسجدسلیمان، لالی و اندیکا، تلخ‌ترین خاطره هر مسافر غیربومی را رقم می‌زند، چون در بطن طبیعتی دلپذیر و در جوار فرصت‌های بی شمار، عشایر و روستاییان و شهرنشینان، برای تان از بی آبی، از بی پولی، از بیکاری، تعریف می‌کنند.

محرومیت مسجدسلیمان و لالی و اندیکا محصول عملکرد یک شب و یک دولت نیست. مجموع سیاست‌های تمام مدیران کشوری و استانی چنین پایان تلخی را برای این تکه از خوزستان رقم زد. با وجود سد‌های پرآب قدیمی و جدید همچون گتوند و شهید عباسپور و گدارلندر و در حالی که تمام انشعابات سیراب شدن کارون تا رسیدن به اروند رود، از زرد کوه بختیاری سرچشمه می‌گیرد و پنهان و آشکار، از دشت‌های مسجدسلیمان و لالی و اندیکا می‌گذرد، خشکسالی ۱۵ ساله در نیمه شمال شرق استان و بی توجهی مدیران استانی به زمان بندی هزینه کرد اعتبارات ویژه بهسازی منطقه، یکی از عوامل موثر در توسعه فقر این بخش از استان جنوبی کشور است.

در حالی که مهم‌ترین منبع درآمد ساکنان شمال شرق استان، کشاورزی و دامپروری است، ناهمواری زمین و کوهستانی بودن کل منطقه، علاوه بر آنکه پراکندگی روستا‌ها و بخش‌های سه شهرستان مسجدسلیمان، لالی واندیکا را رقم زده، در بسیاری مناطق هر سه شهرستان و به سبب صعب العبوری مسیر‌ها و غیر ممکن بودن احداث جاده، دسترسی مردم به امکانات مرتبط با رفاه و توسعه را هم به حداقل رسانده و بنابراین، درآمدزایی از طریق کشاورزی و دامپروری هم در این مناطق با افت شدید مواجه شده است.

سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۰، نرخ بیکاری مسجدسلیمان ۴۳.۳ درصد و اندیکا ۳۰.۳ درصد گزارش شد و هر دو شهر در فهرست ۲۰ شهر دارای بالاترین نرخ بیکاری قرار گرفتند. در نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، نرخ بیکاری مسجدسلیمان به ۲۲.۷ درصد کاهش یافت و نرخ بیکاری لالی ۲۱.۴ درصد گزارش شده است.

منبع: تابناک

۲۲

ژوئن

دکتر پویا منصفی

درباره دکتر پویا POUYA MONSEFI

POUYA MONSEFI Human Rights Lawyer/ Defensor DDHH

Defensor derechos Humanos ,Autor y Escritor e investigador histórico y social. Especialista en Investigación penal Y Criminalista Y Miembero de Asoc Latinamericana de Asesoria Juridica y Criminalista Y Colegico de Bomberos y policia de Venezuela-

Pouya monsefi Human rights Lawyer , Writer and Historian ,specialist in criminal investigation and climinalist ,Member of the Latin American Association Of Legal Advice and Criminalistics and coleg of police in VenezuelaAutor y Escritor e investigador histórico y social.

Biografía de Pouya Monsefi.T

درباره دکتر پویا منصفی

پویا منصفی متولد امرداد ۱۳۵۶ در تهران - دارای مدرک فوق لیسانس - کارشناسی ارشد از دانشگاه باستان شناسی ازاد زنجان واحد ابهر – خرمدره است و دکترای افتخاری از دانشگاه منچستر دارد در از سال ۲۰۰۱ خارج از ایران زندگی می کند و تابعیت دوگانه دارد .سال ۲۰۰۶ در دانشگاه ازاد واحد امارات متحده در دبی به عنوان استاد میهمان تاریخ معماری تدریس می کرد . با ناشنال جغرافی همکاری دارد و در کشور ونزوئلا و اکوادور به عنوان استاد میهمان تدریس می کند . به ۴ زبان انگلیسی ، فارسی ، اسپانیایی و عربی اشنایی دارد . و 9 سال در زمینه میراث فرهنگی و تاریخ ایران فعالیت رسمی نموده است . به اکثر کشورهای اسیایی سفر کرده و کتابی در زمینه خط و زبان اسیا در دست تالیف دارد .

۲۲

ژوئن

دکتر پویا منصفی

#پویا منصفی pouya monsefi

POUYA MONSEFI Human Rights Lawyer/ Defensor DDHH

Biografía de Pouya Monsefi.T

درباره دکتر پویا منصفی

۲۲

ژوئن

دکتر پویا منصفی

توهمات برخی ایرانیان ما اخرشیم ! ما بهترینیم ! نوشته پویا منصفی

توهمات برخی ایرانیان ! ما بهترینیم ! ایا نباید مردم بهتری شویم ؟

چرا به خودمان دروغ می‌گوییم و فکر میکنیم ایرانیان هیچ ایرادی ندارد ؟

چرا مثل مردمان دیگر کشورها پشت هم دیگه نیستیم و بجای حمایت همدیگه رو تخریب میکنیم ؟ چرا وقتی خبر بدبختی یه ایرانی رو میشنویم میگوییم : خوب شد ! حقش بود ! مرتیکه دزد معلوم نیست چیکار کرده ؟

چرا همدیگه رو قضاوت میکنیم ؟ این است فرهنگ اریایی ؟

چرا میگیم عربها سوسمار خورند !

عربها هیچ کدوم از این کارهای ما ایرانی ها رو نمیکنن واسه همین هم پیشترفت کردند . اونها خواستند با فرهنگ بشن ولی ما با توهم گذشته خودمان ان چیزی را هم که داشتیم از دست دادیم !

ما ایرانیان به خاطر گذشته تاریخی و تمدن بزرگی که کشورمان داشته ((توهم )) زیادی در همه موارد داریم و خىد را بی جهت بزرگ میبینیم و بقیه ادمها و ملتها و کشورها رو پیش خودمان ادم حساب نمیکنیم . به هر کسی فحش میدیم و میگوییم فقط ما ایرانی ها خوبیم ! مثلا میگوییم : ایرانی‌ها باهوش‌ترین مردم دنیان !

اما واقعیت بر اساس امار پژوهش سازمان ملل چیز دیگه ای است :

ژاپن با میانگین آی‌کیو ۱۰۷، رتبه اول

ایران با میانگین آی‌کیو ۸۰, رتبه ۹۶

‌

..... باید به خودمان بهتر نگاه کنیم تا بتوانیم از توهم خارج شویم و با واقعیت دنیا بیشتر اشنا شویم و انتظارمان را از زندگی بر اورده سازیم .

تا زمانی که در توهم هستیم نمیتوانیم مشکلات خودمان و کشورمان و زندگیمان را حل کنیم .

مثلا امیر تتلو در گرجستان کنسرت برگزار کرد. هرچه دلش خواست گفت البته از او انتظاری بیش از این نیست.

این کنسرت واکنش‌های زیادی داشت. یکی از مجری‌های زن تلویزیون تتلو را ایرانی‌نما خواند و گفت:« مطمئن هستم تمام کسانی که در این کنسرت بودند، ایرانی نبودند.»

در اینجا می‌خواهم سوالی بپرسم. چرا این خانم مجری فکر می‌کند، شرکت کنندگان در کنسرت ایرانی نبودند؟ مگر ما ایرانی‌ها با بقیه مردم دنیا چه فرقی داریم؟ واقعا چرا اینقدر خودمان را تحویل می‌گیریم؟

خانم مجری به گونه‌ای موضع گرفته‌اند که گویی از دهان ایرانی‌ها نقل و نبات بیرون می‌آید و از دهان دیگر ملل، فحش‌های +18

اتفاقا فحش دادن از تخصص ما ایرانی‌هاست. به قول صادق هدایت:« زبان فارسی اگر هیچ نداشته باشد فحش آبدار زیاد دارد.»

کافی است یک روز در خیابان و فضاهای مجازی و پست های اینستاگرامی گشتی بزنید و ببیند که دست کمی از کنسرت تتلو ندارند.

ما ایرانی‌ها معمولا از هرکسی خوشمان نمی‌آید، با فحش و تخریب شخصیت و بد بیراه به استقبال او می‌رویم.

چرا می‌خواهیم خود را غیرواقعی نشان دهیم؟ چرا دوست داریم خود را فرهیخته‌ترین ملت دنیا نشان دهیم درحالی که نیستیم.

چرا به فرهنگ اریایی و کورش و داریوش افتخار میکنیم در حالیکه به راستی ، و مروت و صداقت و جوانمردی اعتقاد نداریم ؟ کدوم فرهنگ اریایی ؟ کدام بخش جامعه ما امروز فرهنگ وجود دارد ؟

کافی است یک روز به ورزشگاه آزادی بروید تا ببیند، فرهنگ یعنی چه!

تتلو و همه آنهایی که در کنسرت بودند، ایرانی بودند. ما هم مثل همه دنیا، هم فرهیخته داریم هم افرادی که فرهنگ و شعور و شخصیت خود را فروخته اند . لطفا سعی نکنیم با حرف‌های قشنگ و الکی خود را اتو کشیده نشان دهیم.

ما حتی در ادبیات‌مان هم شاهد فحش‌هایی هستیم که آدمی با خواندنش از خجالت تا بناگوش سرخ می‌شود.

همیشه یکی از مشکلات ما ایرانی‌ها این بوده است که دوست نداریم واقعیت اجتماع را ببینیم و به خودمون اصلا نگاه نمیکنیم ! فکر میکنیم ما اخر ادب و کلاس و تحصیلات و فهم و شعور هستیم و بقیه بیشعور هستند . فرهنگ ما در ایران الان چه تعریفی دارد ؟

کدام یک در حال حاضر فرهنگ اکثر ما ایرانی ها است :

١- ادب ، شخصیت ، دوستی و محبت ، دموکراسی ، احترام به بزرگتر و قوانین اجتماعی ، مطالعه ، کار و تلاش

یا ..........

٢- زیر اب زنی ، فحش دادن ، تهمت زدن ، دور زدن ، مواد مخدر ، دروغ گفتن و بی احترامی به قانون و پدر و مادر ؟؟

عینک واقع بینی به چشم بزنیم و جامعه ایرانی را همانطور که هست ببینیم. و تلاش کنیم خودمان را اصلاح کنیم .

تا زمانی که خودمان را اصلاح نکنیم نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که کسی از انطرف ابها بیاید و وضعیت مملکت را درست کند !

مهم نیست اریایی باشیم یا عرب و یا هندی و یا گرجستانی و روس ! مهم اینه که ادم باشیم . انسان باشیم . هویت یک انسان شرف و اخلاقش است نه پیشینه تاریخی اون .

پیشینه انسان فرهنگ و تمدن اون به حساب نمی اد . پیشینه و تاریخ گذشته انسان هویت گذشته و اجداد اوست ، نه فرهنگ و شعورش .

ما تاریخ چند هزار ساله داریم؛ این یعنی بهتریم!

یونان باستان به مراتب از ایران باستان روی تاریخ اثر عمیق تری گذاشت(البته در برخى موارد). سقراط، افلاطون، ارسطو، تالس، فیثاغورس، اقلیدس، بقراط و ... در فلسفه و سیاست و طب و هنر و ریاضی و ... شاهکار آفرینش بودند. اما یونان چند سال پیش به درجه ای از فلاکت رسید که برای بقا حتی برخی پیشنهاد دادند بخشی از خاکش را به کشور همسایه بفروشد!

مصر هم تمدنی شگفت انگیز دارد و در هیلی موارد از فرهنگ و تا یه ما قدیمی تر و عظیم تر و مهم است ! اما این روزها گرفتار چند دستگی سیاسی، فساد اقتصادی و تنش های قومی شده است و اوضاعی رقت انگیز را بعد از یک انقلاب تجربه می کند.

گذشته گرایی با گذشته پرستی فرق دارد .

افتخار به گذشته و تاریخ باشکوه برای خوشبختی کفایت نمی کند.

باید بپذیریم که روزگار خوبی را نمی گذرانیم، نگاهی به گله و شکایت های پیرامون مان بیندازیم، این همه زباله در خیابان و دریا و بیابان را شب ها که ما خواب هستیم ترامپ می آید و می ریزد؟

این همه قتل و عام جاده ای نتیجه مداخله اسرائیل است؟ این تلاطم بازار و بی نظمی اقتصادی و دلال مسلکی کار عربستان است؟ آن آقایی که دیروز در اتوبان پیش چشم من بطری شیشه ای دلستر را از ماشین بیرون پرت کرد و هزار تکه شد و نزدیک بود سرنشینان چند ماشین را به کُشتن بدهد، داماد صدام بود؟

نخست وزیر انگلیس هر سال نوروز می آید و برای یک جوجه کباب و یک چای آتشی هکتارها جنگل چند هزارساله را آتش می زند؟

باور کنیم که باید تعارف و تحسین های اغراق آمیز را کنار بگذاریم و بپذیریم جماعتی در این کشور زندگی می کنند که نه تنها نادان هستند، بلکه در مقابل دانستن جانانه مقاومت می کنند. تلاش کنیم در این دسته قرار نگیریم.

این نوشتار در پی خودزنی و سرقت اعتماد به نفس ملی نیست، بلکه یک یادآوری به خودمان است که باید دست از اغراق های معمول برداریم و با واقعیت های پیرامون مان مثل یک بیماری روبه رو شویم. انکار و حاشا کردن بیماری نتیجه ای به مراتب دردناک تر از درمان دارد... ما باید به مردم بهتری تبدیل شویم

📌#پویامنصفی

۲۲

ژوئن

دکتر پویا منصفی

گورستان اسرار امیز ایران پژوهشی از پویا منصفی تهرانی

گورستان اسرارآمیز استان گلستان گزارشی از پویا منصفی تهرانی باستان شناس ایرانی

ریشه هایی از ادیان الت پرستی در ایران

Khalid Nabi historical cemetery

قبرستانی که در مجاورت زیارتگاه خالدنبی در استان گلستان فعلی وجود دارد و به قبرستان خالدنبی مشهور شده بی‌شک یکی از اسرارآمیزترین نقاط ایران است! به این دلیل که هنوز در مورد زمان و چگونگی پیدایش آن ابهامات فراوانی وجود دارد. شاید یکی از دلایل این مسئله عدم انجام تحقیقات و کارشناسی‌های مختلف باشد. از سوی دیگر هر چند این مجموعه در سال ۱۳۸۰ توسط اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اما تاکنون تمهیداتى براى حفاظت از آن در برابر سرقت و تخریب لحاظ نشده است. به عنوان مثال بسیاری از سنگ قبرها افتاده‌اند و یا شکسته‌اند.

عده‌ای از بازدیدکنندگان نیز از آن‌ها بالا می‌روند! به علاوه در برخی نقاط گودال‌هایی وجود دارد که حاکی از تلاش‌های غیرقانونی برای یافتن آثار باستانی و قیمتی است. در واقع به نظرم مسئولان با توجه به شکل و شمایل سنگ‌قبرها سکوت کرده‌اند و بدشان نمی‌آید که این مجموعه به کلی از بین برود! با این وجود به دلیل صعب‌العبور بودن مسیر و دورافتادگی این قبرستان هنوز هم فرصت دارید تا از این قبرستان دیدن کنید.

قبر مرد ها

قبر زنان

زیارتگاه خالد نبی در فراز تپه ای مشرف به قبرستان باستانی

قبرستان خالدنبی یا قبرستان الت پرستان

اولین سفر من به این قبرستان در اردیبهشت ۱۳۷۹ بود و به فاصله چند روز گزارش تصویری با عنوان قبرستان اسرارآمیز را در اختیار همشهری آنلاین و مجله ناشنال جغرافی قرار دادم البته در ایران هیچگاه گزارشی از این قبرستان چاپ نشد چون لابد عکس قبر ها که بصورت الت تناسلی مرد یا زن است تحریک کننده بوده و یا ممکن بوده امام جمعه ای تحریک کند که وامسیبتا اسلام به خطر افتاد . خلاصه فرار از واقعیت همیشه توی این مملکت زیبا و بیچاره من وجود داشته است .

در واقع شکل و شمایل خاص این سنگ‌قبرها در کشوری که بحث در مورد این مسائل جزو خطوط قرمز اخلاقی است، چه برسد به نمایش آن‌ها، این قبرستان را پرطرفدار کرده است. البته همان‌طور که توضیح دادم این قبرستان در سطح بین‌المللی نیز بسیار مورد توجه است. همان‌طور که در تصاویر مشخص است اغلب سنگ‌قبرها به شکل آلت تناسلی مردانه هستند و ارتفاع و ضخامت گوناگونی دارند. از سوی دیگر در مواردی تعداد حلقه‌های برجسته به دور سنگ‌ها متفاوت است. شاید این‌ها روشی بوده است برای مشخص کردن سن، مرتبه و وضعیت تاهل یا تجرد مردگان. سنگ‌قبرهای دیگری نیز وجود دارد که منتسب به مردگان زن است. عده‌ای نیز عقیده دارند که مردمان این ناحیه آلت‌پرست بوده‌اند و به مانند کیش آلت‌پرستان در هند ذکر را نماد باروی و آفرینش می‌دانستند.

الت پرستان چه کسانی هستند ؟ الت پرستان قبیله ای با قدمت چند هزار ساله در هند و شرق اسیا هستند که هنوز پیروانی دارند و معابد بزرگ و جالبی مخصوصا در منظقه کشمیر ، تایلند ، اندونزی دارند و اعتقادشان این است که الت تناسلی انسان و موجودات ذره و ذات افریدگار و خداوند است . چون افرینش انسان از این عضو صورت می گیرد و الت تناسلی انسان مهمترین و پاکترین عضو بدن است چرا که نماد افریدگاری و تنازع بقای انسان و موجودات زنده است و نمادی از خداوند و خالق انسان و موجودات است .

بهترین زمان برای رفتن به خالدنبی بهار است. به این دلیل که هوا نیز چندان گرم نیست

چطور به خالدنبی برویم؟

خوشبختانه امکان دسترسی به زیارتگاه خالدنبی توسط وسایل نقلیه مختلف مانند سواری و یا مینی‌بوس به راحتی وجود دارد. برای دسترسی به این قبرستان همان‌طور که در نقشه مشخص است پس از طی مسیری حدودا ۴۰ کیلومتری گنبد کاووس تا کلاله باید به سمت روستای گچی‌سو حرکت کنید (فاصله این روستا تا قبرستان ۶ کیلومتر است).

فاصله کلاله تا خالدنبی ۵۵ کیلومتر است که حدود ۲۵ کیلومتر آن خاکی و پر پیچ و خم است. خوشبختانه در طی مسیر تابلوهایی وجود دارند که شما را به سمت خالدنبی هدایت می‌کنند. من مکان حدودی این قبرستان را در این فایل که می‌توانید آن را در Google Earth باز کنید مشخص کرده‌ام.

۲۹

دسامبر

دکتر پویا منصفی

یزد اولین شهر خشتی جهان پژوهشی از پویا منصفی تهرانی

یزد شهر "ترین" های ایران !

پیشگفتاری از پویا منصفی تهرانی

چیز مهمی که در زندگی من همیشه خاطره انگیز است یزد است . شاید یک سوم تحقیقات و مسافرتهای کاری و تحقیقاتی من در سالهایی که در ایران زندگی می کردم در یزد و کرمان بود . بوی یزد برای من مقدس و ارامش بخش بود . مردم خوبی دارد و زیبایی در اوج کمال . معماری یزد و کرمان و تاریخ افسانه ای این مناطق را نمی توانم به زبان بیارم . یزد و کرمان واقعا سرزمین یزدان است و فکر نمی کنم مانندی داشته باشد. واقعا دلم نیامد چیزی در وبلاگم در مورد یزد نباشد . من افتخار می کنم که روستا به روستا و ده به ده این شهر خدایی را دیده ام . چم ، ده بالا ، تزر جون ، و…….. به امید دیدار دوباره

یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیاست.

همین دو ویژگی کافی است تا ایرانیان بدانند کشوری به وسعت تاریخ جهان دارند و شهری کویری که می توانند خشت به خشت، ریگ به ریگ و لحظه به لحظه تاریخ آن را به رخ جهانیان بکشند.

دومین شهر تاریخی جهان "برترین" جاذبه های گردشگری، تاریخی و میراث فرهنگی زیادی دارد که هر کدام از آنها می تواند به تنهایی جاذبه ای منحصر به فرد برای بازدید گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی و تاریخ ایران و جهان باشد. این شهر به شهر بادگیرها معروف است. به دارالعباده، شهر دوچرخه‌ها، شهر شیرینی، شهر قنات و قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب.

تاریخ نویسان و باستانشناسان معتقدند که قدمت یزد به پیش از اسلام می رسد. عده ای هم می گویند که شاید شهر تاریخی یزد را باید در نقطه دیگری غیر از مکان کنونی آن جستجو کرد. اما با این حال قدمت بسیاری از آثار تاریخی کشف شده در شهر یزد به قرن پنجم هجری باز می گردد. در عین حال کشف بناهای دیگری متعلق به قرن های دوم و سوم هجری، تردیدها را در تخمین قدمت شهر یزد بیشتر می کند. در هر صورت تاریخ سکونت انسان در این خطه از هزاره سوم پیش از میلاد فراتر رفته است، به طوری که در عهد پیشدادیان طایفه های در حال کوچ از بلخ به پارس، این سرزمین را یزدان نامیدند و از آن زمان به بعد یزد محل عبادت شد.

یزد را از آن جهت امن ترین شهر می دانند که جنگ و بلایای طبیعی تاکنون نتوانسته به

آن صدمه ای وارد کند. به همین دلیل است که تاریخ نویسان از آن به عنوان امن ترین

شهر ایران یاد کرده اند. مارکوپولو جهانگرد ایتالیایی نیز درباره یزد می گوید که

تجار جاده ابریشم این شهر را به لحاظ امنیت مالی و جانی آن دوست دارند.

گسترده ترین بافت تاریخی ایران

بافت تاریخی شهر یزد با مساحتی در حدود 800 هکتار را می توان گسترده ترین و اصولی ترین بافت تاریخ ایران دانست که تجربه های متفاوتی در زمینه مداخله متولیان امر در شبکه معابر را در خود جای داده است. بافت تاریخی یزد به عنوان دومین بافت خشتی دنیا و دست نخورده ترین بافت تاریخی کشور به شماره 15000 در فهرست ملی ثبت شده است.

نارین قلعه، یکی قدیمی‌ترین بنای خشتی جهان

قدیمی ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا نارین قلعه یا کهندژ نام دارد که در شهر باستانی میبد برفراز تپه ای بلند بنا شده و بر تمامی ‌شهر میبد و پیرامون آن دید دارد. تاکنون کشوری ادعا نکرده است که بنایی قدیمی تر از کهندژ دارد.

کهندژ نام دژهای کهنی است که در آغاز پیدایش شهرها بنا شده اند. این دژها در دوره پیش از اسلام وبیشتر در دوران ماد، هخامنشی و اشکانی ساخته شده و بناهایی تک و پر تراکم بودند که بر فراز تپه‌های طبیعی یا مصنوعی می‌ساختند.

طولانی ترین و قدیمی ترین قنات جهان

شاید به خاطر همین قناتهای یزد بود که سازمان یونسکو ساخت قنات را به نام ایرانیان ثبت کرد.

طولانی ترین قنات ایران به نام "قنات زارچ" با طول صد کیلومتر در استان یزد قرار دارد. این قنات یکی ازکهن ترین قنات های ایران به شمار می آید که سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد و می گویند در زمان حکومت هخامنشیان در ایران ساخته شده است. طول کوره قنات زارچ بیش از 71 کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن دو هزار و 115 حلقه شمارش شده است.

مسن ترین درخت جهان

سرو چهار هزار ساله ابرکوه را می توان مسن ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند که گفته می شود در کشور سوئد نیز درحتی وجود دارد که از سرو ابرکوه قدیمی تر است اما اکنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه های آن باقی مانده در حالی که سرو کهنسال شهرستان ابرکوه با 25 متر ارتفاع 18 متر محیط و 5.11 متر اندازه دور تنه در قلب ایران زنده و سبز است و آرام آرام زندگی می کند.

بلندترین بادگیر جهان

بلندترین و منحصر بفرد ترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال 1160 هـ.ق توسط محمدتقی خان یزدی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.

این بادگیر ارتفاعی به طول 33 متر و 80 سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند.

در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که بهشت آیین خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدتها محل اقامت کریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.

قدیمی ترین میدان ساعت شهری در ایران

قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است. این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است که فردی به نام ابوبکر ساعت ساز یزدی آن را در سال 725 هجری قمری در مدرسه رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد. این مکان بعدها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.

قدیمی ترین نخل چوبی ایران

نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با 450 سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری ها معروف است. بلندی این نخل 8.5 متر و اضلاع آن نیز 8.5 در 8.5 متر است.

این نخل مجموعه مشبکی از چوبهای تراشیده شده با گره چینی ها و تیرهای بزرگ است که تقریبا به شکل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگترین نخل ایران نیز با همین ویژگی ها در شهرستان زارچ قرار دارد.

یزدی ها رسم دارند که در ایام سوگواری امام حسین(ع) مراسم نخل گردانی اجرا کنند. این نخل توسط 150 نفر در میان مردم گردانده می شود تا مراسم ویژه آن نمادی باشد برای آزادگی و مظلومیت امام سوم شیعیان و نمادی از تابوت امام حسین.

قدیمی ترین مسجد ایران

ساخت مسجد جامع فهرج واقع در 30 کیلومتری شهر یزد، به نیمه اول قرن اول هجری برمی گردد. این مسجد، تنها مسجد جهان اسلام است که ساختمان آن از ابتدا تاکنون هیچ تغییری نکرده است. اگرچه در میان باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهرا مسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران است. مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا بوده و در آن نماز جماعت برپا می کنند.

بلندترین مناره های ایران

مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود و به جرات می توان گفت دارای بلندترین مناره های جهان است. بنای این مسجد با عظمت قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است:"مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است". مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان "علاء الدوله کالنجار" ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار "سید رکن الدین محمد قاضی" است.

دو مناره مسجد که ارتفاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از 52 متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آنها دارای پلکان است از اینرو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است.

بیشترین و قدیمی ترین تعداد دخمه ها و اداب و سنت زرتشتیان در یزد

دخمه محلی است که زرتشتیان، مردگان را بر طبق آداب دینی در آن می نهادند اما از وقتی که به دفن کردن در گورستان پرداخته اند، استفاده از دخمه متروک شده است. بیشترین این دخمه ها در یزد قرار دارد چون در این شهر زرتشتیان زیادی زندگی می کردند. دخمه قدیمی یزد حدود سی سال است که دیگر مورد استفاده نیست، دخمه مانکجی لیمجی هاتریا، دخمه چم تفت، دخمه شریف آباد اردکان، دخمه ترک آباد اردکان تنها نام تعدادی از دخمه های زیاد موجود در یزد است. سرپرستی این دخمه ها را انجمن زرتشتیان بر عهده دارد.

تنها آب انبار شش بادگیری جهان

آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن اضافه شده است، با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن را می توان مشاهده کرد. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی هستند. شهر یزد همچنین دارای تنها آب انبار هفت بادگیری جهان با دو مخزن است که در روستای عصر آباد قرار دارد.

تنها کاروانسرای دایره ای در ایران

غیر از همه جاذبه های منحصر به فردی که در شهر یزد وجود دارد، می توان تنهاترین کاروانسرای دایره شکل ایران را هم در شهرستان مهریز در مسیر یزد به کرمان مشاهده کرد. کاروانسرای زین الدین یکی از 999 کاروانسرایی است که شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت که معماری آن دایره ای است. اکنون از این کاروانسرا به عنوان یک اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می شود. می گویند که اقامت در این کاروانسرای 400 ساله و دیدن آسمان پر ستاره اش امری است که با آن تجربه سفر به یزد، تاریخی

ترین شهر جهان کامل می شود!

کاروانسرا یکی دیگر از شاهکارهای معماری ایرانیان است که سازمان ملی و فرهنگی یونسکو ساخت ان را به عنوان قدیمی ترین هتل و مهمانسراهای جهان به نام ایرانیان ثبت کرده است و جالب است که در زبان انگلیسی نیز به همین نام مشهور است :

Caravansary